Τομαζέο, Νικολό

(Tommaseo, Σέμπενιτς, Δαλματία 1802 – Φλωρεντία 1874). Ιταλός συγγραφέας. Από δαλματική οικογένεια, σπούδασε νομικά στην Πάντοβα όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Ροσμίνι, του οποίου δέχτηκε την πνευματική επίδραση· ύστερα πήγε στο Μιλάνο, όπου είχε στενές σχέσεις με τον Μαντσόνι, και στη Φλωρεντία. Φλογερός πατριώτης, με ομοσπονδιακές και δημοκρατικές ιδέες, εξορίστηκε στη Γαλλία και στην Κορσική (1833-40), πήρε μέρος στην επανάσταση της Βενετίας (1848-49), εξορίστηκε εκ νέου στην Κέρκυρα (1849-54), εγκαταστάθηκε έπειτα στο Τορίνο, κατόπιν στη Φλωρεντία, όπου πέθανε τυφλός, πάμφτωχος και μόνος. Είναι μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες του ιταλικού 19ου αι., με την ποικιλία των ενδιαφερόντων του και την ευρύτητα του έργου του· ήταν φιλόλογος (Λεξικό συνωνύμων, 1830, Λεξικό της ιταλικής γλώσσας, 1858-79 μαζί με τον Μπερνάρντο Μπελίνι), συλλέκτης και μεταφραστής Δημοτικών τοσκανικών, κορσικανικών, ελληνικών και ιλλυρικών τραγουδιών (1841), σχολιαστής του Δάντη, μυθιστοριογράφος με λεπτή ψυχολογική διορατικότητα (Πίστη και ομορφιά, 1840) και τέλος, ποιητής με ρομαντική διάθεση (Ποιήματα, πλήρης έκδοση 1872). Με βαθιά θρησκευτική πίστη, αλλά παρασυρόμενος από τις αισθήσεις και τον εγωισμό, οξύς και μαχητικός κριτικός, αλλά συχνά παρασυρόμενος από ηθικολογικές προκαταλήψεις και προσωπικές αντιπάθειες, μελετητής με πλατιά και βαθιά μόρφωση, παρουσίασε ίσως τον καλύτερο εαυτό του στις σελίδες με τον νευρώδη πεζό λόγο του και σε αποσπάσματα ποιημάτων του. Η πραγματική εξάλλου φυσιογνωμία του φαίνεται στις επιστολές και στις ωμές αποκαλύψεις του Προσωπικού ημερολόγιου, του οποίου η δημοσίευση (1938) ανανέωσε το ενδιαφέρον της νεότερης κριτικής για τον άνθρωπο και το έργο του. Στην Κέρκυρα, όπου, όπως προαναφέρθηκε, έζησε 5 χρόνια εξόριστος, συνδέθηκε με τους ελληνικούς λογοτεχνικούς κύκλους της Επτανήσου και ιδιαίτερα με τον Σολωμό, του οποίου ήταν θαυμαστής και στενός φίλος. Τέλειος γνώστης της δημοτικής ελληνικής, όχι μόνο μετέφρασε στα ιταλικά ελληνικά δημοτικά τραγούδια, αλλά μετέφρασε και στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια των Σέρβων, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Χρυσαλλίς. O Ιταλός συγγραφέας Ν. Τομαζέο.